"Downton Abbey" (6×08): I żyli długo i szczęśliwie

Na "Downton Abbey" zdarzało nam się w ostatnich latach narzekać, ale te czasy już za nami. Finałowy sezon, lżejszy od poprzednich i wyraźnie zmierzający w kierunku wielu szczęśliwych zakończeń, nie zawiódł, mimo całej swojej przewidywalności. Chyba tego właśnie oczekiwaliśmy od najpopularniejszego brytyjskiego serialu ostatnich lat – że na koniec zrobi wszystko "jak należy".

Czyli wszyscy będą jeśli nie szczęśliwi, to przynajmniej zadowoleni, a wymuszona transformacja przyniesie więcej plusów niż minusów. I można powiedzieć, że tak właśnie się stało. Mimo że przez cały sezon oglądaliśmy, jak wygląda zmierzch świata, w którym arystokracja żyła w pałacach i spędzała czas na zabawach, romansach i polowaniach, nikt tutaj nie przeżył bolesnego lądowania na koniec. Wszyscy spadli na cztery łapy.

Jedni – jak pan Molesley, pani Patmore czy Spratt, przepraszam: Cassandra Jones – okazali się mieć talenty, o jakich nie podejrzewaliśmy ich przez lata. Inni – jak Lady Mary czy Carson i pani Hughes – znaleźli szczęście w miłości, którego chyba już nie spodziewali się znaleźć. A dla jeszcze innych – jak dla Lorda i Lady Grantham – wszystko zostało mniej lub bardziej po staremu. Wydawałoby się, że kiedy trzeba wymyślić tyle zakończeń naraz, potknięcia są nieuniknione. Ale nie. Julian Fellowes do końca pozostał wierny swojemu stylowi i swojej wizji, a kiedy przyszło kończyć, wiedział dokładnie, czego oczekuje publika.

Sam finał był słodko-gorzki, bo biedna Lady Edith do końca pozostała udręczona i nieszczęśliwa. Pewnie nie mylę się, przewidując, że w odcinku świątecznym – który będzie prawdziwym finałem – i ona wreszcie dostanie to, na co zasługuje. Na razie jednak jej szansę na małżeństwo z ukochanym mężczyzną zepsuła Lady Mary, która stawała się tym okropniejsza dla siostry, im bardziej jej własne szczęście wymykało jej się z rąk.

Mary to charakterna osóbka, odkąd pamiętamy, ale chyba jeszcze nigdy nie zachowywała się tak złośliwie i bezwzględnie jak w tym finale. Ręce składały się same do oklasków, kiedy Michelle Dockery balansowała pomiędzy totalnym czarnym charakterem a dziewczyną przerażoną, że jeszcze raz będzie musiała przeżyć ten sam koszmar. Jak dobrze, że babcia wróciła z wojaży, żeby przemówić jej do rozsądku! I zaskoczyć nas wszystkich zapewnieniem, że wierzy w miłość.

Emocjonalne sceny Michelle Dockery z Maggie Smith i Laurą Carmichael należały do najlepszych w serialu. Podobało mi się wszystko, od początku do końca, nawet szalenie sentymentalna przemowa Edith o tym, czemu jako siostry muszą się z Mary koniec końców trzymać razem. Bo kiedyś z całego tego dobrze znanego im świata zostaną tylko one.

Miło też myśleć, że Lady Mary będzie żyła długo i szczęśliwie z "mechanikiem" granym przez Matthew Goode'a. Teraz tylko jeszcze markiz dla Edith i wszystko będzie wreszcie jak należy! Nie zapominajmy też o tym, że Edith koniecznie musi dalej się angażować w działalność najbardziej chyba feministycznej redakcji w Anglii, która nawet ze Spratta zrobiła kobietę.

Ponieważ wszystkie statki w końcu zmierzają do portu, nawet Thomas Barrow dostał w miarę szczęśliwe zakończenie. Choć potrzeba było próby samobójczej, by wszyscy dostrzegli, jak bardzo on się zmienił i że stał się częścią tej rodziny, na dobre i na złe. Bałam się, że Fellowes będzie chciał go zabić naprawdę – ach, to zamiłowanie do melodramatów! – i uważam, że podjął dobrą decyzję, kończąc jego wątek mniej dramatycznie.

W ogóle mnie cieszy, że melodramaty tym razem sprowadzały się raczej do skrzących się dowcipem kłótni małżeńskich Carsonów czy też walki o zagrożoną reputację pani Patmore, niż tragicznych śmierci, rozstań albo ponownego aresztowania któregoś z Batesów. Bardzo dobrze patrzyło mi się też na Carsona, przywiązanego do tradycji bardziej niż ktokolwiek, włącznie z państwem. Sceny, w których zbulwersowany do granic możliwości niemalże pouczał lorda, co mu wypada, a co nie, należały do najzabawniejszych w tym sezonie. Najzabawniejszych i najbardziej wymownych, bo pokazujących, jak trudna dla wszystkich jest ta wielka transformacja, która za chwilę przewróci do góry nogami cały system społeczny, petryfikowany i umacniany od stuleci.

W finale "Downton Abbey" nauczyciel, który zarabia wciąż na życie jako służący, może powiedzieć dzieciom, że król to człowiek jak każdy inny. Może też zyskać szacunek, wyjawiając, że przez lata służył w wielkim domu – bo to historia, z którą te dzieciaki zwyczajnie się identyfikują. Od wydarzeń z pierwszego odcinka minęło 13 lat – czyli cała epoka. To widać bardzo dobrze i choć Julian Fellowes mistrzem subtelności nie jest, kiedy przychodzi mu bezpośrednio odnieść się do zmian społecznych, "Downton Abbey" potrafi być bardzo wymowne i zwyczajnie trafne. Pomimo całego swojego sentymentalizmu i wyidealizowania tego, co można pewnie było przedstawić dużo bardziej obiektywnie.

Mimo że przez te sześć lat, które spędziliśmy z "Downton Abbey", nie brakowało wzlotów i upadków, ogólny bilans wypada jak najbardziej pozytywnie. Odchodzi serial kultowy, który pokazał nam kawał angielskiej historii w bardzo atrakcyjny sposób, zgarnął mnóstwo prestiżowych nagród i dał sławę swoim aktorom oraz twórcy. I czyni to we właściwym momencie, z klasą i z przytupem. Mieszkańcy Downton – zarówno ci z góry, jak i z dołu – zostaną z nami na zawsze i na zawsze będą się kojarzyć z tym intrygującym okresem w dziejach, kiedy garstka wybrańców zaczynała uczyć się samodzielnie ubierać, nalewać sobie herbatę i korzystać z uroków świata, w którym obyczaje się nieco rozluźniają.

To był serial wyjątkowy – przepiękny, zasiedlony świetnymi postaciami, pełen rewelacyjnych dialogów, angielskiego humoru i melodramatów w stylu tych z XIX-wiecznych powieści. I taki już pozostanie na zawsze.