Najlepsze seriale true crime na Netfliksie. "Schody", "Making a Murderer", "Wyznania morderców" i nie tylko

Kto słyszał o sprawie rodziny Averych? Prawdopodobnie każdy subskrybent Netfliksa wiernie śledzący ofertę platformy. Ale już o sprawie Iwana Demianiuka albo tajnym projekcie Franka Olsona, zdecydowana mniejszość. Jeśli interesują was zarówno głośne sprawy, jak i te mniej znane, to zaproponowana przez nas lista seriali dokumentalnych opowiadających o prawdziwej zbrodni powinna przykuć waszą uwagę. Dzisiaj zapraszamy na przegląd oferty dokumentalnej Netfliksa.

Schody

Michael Peterson był dość znanym dziennikarzem i pisarzem w Durham w Karolinie Północnej, ale noc, kiedy w tajemniczych okolicznościach umarła jego żona, sprawiła że dopiero wtedy trafił na najpoczytniejsze nagłówki amerykańskich dzienników. 13 odcinków serialu to podróż, w czasie której próbujemy ustalić, co się stało, gdy Kathleen Peterson wchodziła po schodach do sypialni w nocy 9 grudnia 2001 roku.

Czy unikatowy gatunek lokalnych sów rzeczywiście miał w tym swój udział, a może to Michael Peterson chciał się pozbyć małżonki? Historia tej zbrodni jest zatrważająca i do dzisiaj budzi grozę. Kontrowersyjny wyrok sądu i dalsze rozstrzygnięcia sprawiają, że widz chciałby osobiście zbadać tę sprawę, żeby mieć pewność, że sprawiedliwości stało się zadość. A czy stało się? Dwie żony, adoptowane córki, tajemniczy pobyt w Niemczech i homoseksualne romanse to tylko wierzchołek góry lodowej z napisem "tajemnice Michaela Petersona". Chcecie dowiedzieć się więcej? Wejdźcie na "Schody" i kliknijcie "start".

Iwan Groźny z Treblinki

Pięć odcinków serialu to właściwie zaledwie wstęp do tego, żeby opowiedzieć historię powojennej zawieruchy, która pozwoliła katom uniknąć odpowiedzialności za zbrodnie na ludzkości. Kim właściwie jest John Demjanjuk, niepozorny robotnik z Cleveland, podejrzewany o to, że jako Iwan Demianiuk (ps. Iwan Groźny) katował więźniów obozów koncentracyjnych m.in. w Trawnikach, Sobiborze i Treblince? Czy to możliwe, że ukraińscy zbrodniarze wojenni wiedli później spokojne i beztroskie życie w Stanach Zjednoczonych przez nikogo nie niepokojeni?

Serial przedstawia śledztwo i procesy sądowe w sprawie Johna Demjanjuka sięgające lat 80., kiedy to Izrael upomniał się o sprawiedliwość dla ofiar obozów koncentracyjnych i domagał jego osądzenia. Zaciekle broniła go amerykańska rodzina i sąsiedzi, bo przecież zawsze był miły i mówił im "dzień dobry". Czy można sądzić za "błędy młodości" schorowanego starca, który większość życia uczciwie pracował na rzecz amerykańskiej gospodarki? Wstrząsająca historia nie tylko ze względu na próby rozliczenia wojennych zbrodni, ale z uwagi na istotny kontekst kulturowy oraz społeczny.

Serial doskonale pokazuje też problem współczesnych społeczeństw — starość wzbudza w nas litość i współczucie, tak bardzo, iż nie chcemy widzieć w niezaradnym schorowanym człowieku potwora bestialsko mordującego ludzi. A przecież żadne "dzień dobry" mówione sąsiadom tego nie zmieni.

Making a Murderer

"Making a Murderer" nie trzeba szczególnie mocno promować, ale nie może go zabraknąć w naszym zestawieniu. Serial skutecznie wypromował Netflix w 2015 roku. Historia jest wstrząsająca. Steven Avery wychodzi z więzienia po 18 latach odsiadywania wyroku za przestępstwo, którego nie popełnił. Hrabstwo obawia się, że będzie żądał wielomilionowego odszkodowania, co oznacza zrujnowanie budżetu całego okręgu administracyjnego. Niedługo później zostaje oskarżony i skazany za gwałt na Teresie Hallbach i jej zabójstwo. Hallbach przyjechała sfotografować jego auta na sprzedaż. Jest to duże uproszczenie wieloletniej historii, do dzisiaj nie mającej swojego finału. Jednak gdy Avery zostaje oskarżony, rezygnuje z walki o odszkodowanie i godzi się na ugodę, potrzebuje bowiem pieniędzy na adwokata w kolejnym procesie karnym. Przypadek? Trudno orzec.

Kto zamordował Teresę Hallbach? Czy Steven Avery jest winny popełnienia tej zbrodni? W serialu każdy znajdzie własną odpowiedź. Dokument pokazuje nam przede wszystkim nieudolność amerykańskiego systemu sądowego i wielkie pole do interpretacji materiału dowodowego przez biegłych. Po obejrzeniu tej produkcji nikt z nas nie chciałby być sądzony w jakiejkolwiek sprawie na terenie Stanów Zjednoczonych. Dwa sezony, 20 odcinków i historia sięgająca do lat 80. ubiegłego wieku.

Zaginięcie Madeleine McCann

Zaginięcie małej Madeleine miało miejsce 3 maja 2007 roku i mimo upływu lat wciąż w tej sprawie jest więcej pytań niż odpowiedzi. Dzisiaj zaginiona byłaby już dorosłą osobą, jednak jej losy wciąż pozostają nieznane. 8-odcinkowy miniserial stara się odpowiedzieć na wszystkie zarzuty zarówno wobec rodziców, jak i portugalskiej policji. Przypomnijmy, że dziewczynka została uprowadzona z hotelu w Praia da Luz, kiedy jej rodzice jedli kolację z przyjaciółmi poza obiektem hotelowym, ale co jakiś czas do niego zaglądali, żeby upewnić się, że dzieci śpią. Wszystko było w porządku aż do godz. 22:00, gdy okazało się, że małej Madeleine nie ma w pokoju.

Podejrzani są wszyscy, ale póki co niewiele wynikło z wysuwanych w różnych kierunkach oskarżeń. Czy ktoś obserwował rodzinę i czekał na dogodną okazję? A może dziecko zmarło na skutek wypadku i sprawcą jest ktoś z rodziny, a uprowadzenie zostało sfingowane, aby zatuszować śmierć dziewczynki? Twórcy serialu starają się przeanalizować wszystkie te wątki.

Wormwood

Cała historia zaczyna się od tragicznej śmierci Franka Olsona. Mężczyzna w 1953 roku skacze z hotelowego okna i ginie na miejscu. Dopiero blisko 20 lat później jego śmierć zostaje powiązana z ważnymi wojskowymi eksperymentami. Olson był naukowcem, który w okresie zimnej wojny pracował nad projektem MK-Ultra. Dzisiaj wiemy, że polegał on na próbie pracy nad kontrolowaniem ludzkiego umysłu. Po latach wzbudził olbrzymie kontrowersje, a gdy był realizowany, mało kto wiedział o tym, że Centralna Agencja Wywiadowcza Stanów Zjednoczonych rozwija tak brutalne i tragiczne w skutkach badania.

Dlaczego Frank Olson wyskoczył przez okno? Na te i inne pytania dotyczące MK-Ultra stara się odpowiedzieć Errol Morris. "Wormwood" to sześć odcinków zimnowojennej historii, od której włos jeży się na głowie. Warto jednak wiedzieć, co za naszymi plecami testują rządy i armie.

Wyznania morderców

Dwa sezony (każdy po 10 odcinków) historii morderców odsiadujących wyroki w więzieniach. Ich życiorysy, motywacje, relacje z miejsc zbrodni mogą wywoływać w widzach cały wachlarz emocji – od niedowierzania i przerażenia po jakiś rodzaj współczucia czy litości. Każda historia jest inna i nieporównywalna z kolejną. Tak jest na przykład z historią Davida Barnetta, która z pewnością zapadnie wam w pamięć.

Podobnie jak losy Lindy Lee Couch czy Josepha Murphy. Możemy im współczuć i zastanawiać się nad tym, dlaczego ktoś w porę nie zainterweniował. A podobno człowiek jest z natury dobry… Ta śmiała teza nie znajduje odzwierciedlenia w kolejno poznawanych historiach.

Nie każdy bohater wzbudzi w nas pokłady empatii. Czasem będzie to odraza i niepokój. Słuchając historii tych ludzi, warto przypomnieć sobie, co w tym czasie robią Roman Polański, Bill Cosby i OJ Simpson, bo okazuje się, że sprawiedliwość bywa ślepa częściej, niż nam się wydaje. Podczas gdy jedni uznawani są za wybitnych artystów, inni za nieporównywanie mniej ohydne zbrodnie odsiadują długoletnie wyroki w zakładach karnych. Swoją drogą, Bill Cosby na skutek błędów procesowych wyszedł niedawno na wolność i do więzienia już nie powróci. Tymczasem w Stanach Zjednoczonych kilka milionów więźniów odsiaduje wyroki za niepopełnione zbrodnie.

Niewyjaśnione tajemnice

"Niewyjaśnione tajemnice" to kultowy serial opowiadający o nierozwiązanych sprawach kryminalnych. Pierwsze odcinki wyemitowano w 1987 roku, a obecnie na Netfliksie można oglądać dwa nowe sezony — z 2020 roku.

Każdy sezon to sześć odcinków, każdy odcinek opowiada o innej nierozwiązanej zbrodni. Sprawy przedstawione w serialu są bardzo różne – od zaginięć, po brutalne morderstwa, na wątkach UFO skończywszy. Niektórych widzów może odstraszać "taśmowość narracji" — to, w jaki sposób relacjonowane są historie, czyli że każdej ludzkiej tragedii poświęca się trzy kwadranse. Ale badane są one wnikliwie i często dają szansę na przypomnienie o sprawach, które dawno już wypadły z medialnego obiegu, a rodziny ofiar wciąż czekają na informacje.

The Keepers

"The Keepers" to serial dokumentalny, który w 2017 roku wywołał wielki skandal w strukturach kościoła katolickiego w Baltimore. Opowiada o tajemniczej śmierci zakonnicy Cathy Cesnik i łączonej z jej śmiercią zbrodni dokonanej na Joyce Malecki. A to zaledwie wierzchołek góry lodowej kłamstw i przestępstw wśród księży nauczających w liceum katolickim Keough zarządzanym w latach 60. i 70. przez archidiecezję w Baltimore. Cathy Cesnik także uczyła w tej szkole i odkryła, że uczennice są molestowane i gwałcone przez księdza Josepha Maskella i Neila Magnusa. 7 listopada 1969 roku nagle zaginęła. Przypadek? Mało prawdopodobne.

Serial jest wstrząsający, ponieważ dzisiaj absolwentki tej szkoły są emerytkami, a opowiadając o tym, co spotkało je w tej szkole, ponownie stają się przerażonymi dziewczynkami, którym nikt nie chce pomóc. "The Keepers" ujawnia zbrodniczy proceder kościoła katolickiego w Baltimore — latami zamiatał pod dywan zgłoszenia ze strony rodzin ofiar. Warto obejrzeć serial, żeby zrozumieć, jakie mechanizmy chroniły gwałcicieli w koloratkach i jak niewydolny był system ochrony nieletnich przed molestowaniem seksualnym.

Gemma Hoskins i Abbie Schaub, również uczyły się w liceum Keough, a dzisiaj prowadzą na Facebooku stronę "Sprawiedliwość dla Catherine Cesnik i Joyce Malecki", gdzie udostępniają informację o postępach w śledztwie, które same prowadzą. Ten serial to pozycja obowiązkowa dla osób zainteresowanych ciemną stroną funkcjonowania kościoła katolickiego.

Projekt niewinność

Dziewięć odcinków i dziewięć historii mrożących krew w żyłach. Serial opowiada o tym, jak naukowcy, biegli i śledczy manipulowali wynikami badań w konkretnych sprawach, co spowodowało kompletne wypaczenie rezultatów śledztwa i skazanie niewinnych ludzi. Niewinni ludzi w konfrontacji z systemem nie mają żadnych szans, jeśli ktoś uznał, że chce szybko zamknąć konkretne śledztwo i mieć skazanego w celi bez wnikania w to, czy rzeczywiście zbrodnię popełnił.

Poznajemy historie z różnych dekad, zarówno te z lat 80., jak i 90., kiedy wątek rasowy często odgrywał kluczową rolę w poszukiwaniu winnego. Ku przestrodze.

The Confession Killer

Historia Henry'ego Lee Lucasa, który przyznał się do popełnienia setek zbrodni brzmi jak przepis na kiepski serial kryminalny. 5-odcinkowy miniserial analizuje, czy Lucas w ogóle mógł te zbrodnie popełnić. Momentami jego zeznania przypominają protokoły z zeznań Zdzisława Marchwickiego, gdy zrezygnowany przyznawał się do wszystkiego, czego oczekiwała od niego Milicja Obywatelska. Czy w tym przypadku było podobnie?

Czy Lucas to amerykański odpowiednik Wampira z Zagłębia? Motywy Lucasa były inne, ale trudno uwierzyć w jego relacje z popełnianych zbrodni. Człowiek mający problemy z podstawową orientacją geograficzną, nie rozumiejący zasad działania stref czasowych, przyznawał się do przestępstw popełnianych dzień po dniu na dwóch przeciwległych krańcach Stanów Zjednoczonych. Oburzające, że policja akceptowała te absurdalne historie, byle tylko "statystyki się zgadzały". Postawa większości stróżów prawa w tej sprawie, to obraza dla rozumu. Badania DNA pokazały, kto mówił prawdę, a kto kłamał.

Morderstwo wśród mormonów

Trzy odcinki serialu, swój początek mającego w wydarzeniu z 15 października 1985 roku w Salt Lake City. Sprawa dotyczy Marka Hoffmana i kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, czyli mormonów.

Serial opowiada nie tylko o mormonizmie, ale i o najsłynniejszym przedstawicielu kościoła i jego związkach z atakami bombowymi, w których zginęło dwóch przedstawicieli kościoła. Historia fascynująca nie tylko z uwagi na zbrodnię, ale także z uwagi na fakt poznania tej tajemniczej i niedostępnej naszemu kręgowi kulturowemu religii.